“การอ่าน” มีความสำคัญต่อชีวิตมนุษย์ ไม่เพียงช่วยให้เกิดการเรียนรู้เท่านั้น ยังเป็นกิจกรรมทางสมอง ที่มีกระบวนการรับรู้ ถอดรหัสสัญลักษณ์ที่ซับซ้อนเพื่อสร้างหรือเอาความหมาย ผู้ที่อ่านหนังสือเป็นประจำสม่ำเสมอ จึงเสมือนได้ออกกำลังทางสมองให้ฟิตและแข็งแรง เพิ่มขีดความสามารถในการคิดประมวลผล ช่วยลดความเสี่ยงจากโรคอัลไซเมอร์ได้
“นวนิยาย” หรือที่คนทั่วไปเรียนจนคุ้นปากว่า “นิยาย” เป็นรูปแบบหนึ่งของวรรณกรรมลายลักษณ์ ถูกแต่งด้วยภาษา – จินตนาการแล้วถูกถ่ายทอดในรูปแบบของร้อยแก้ว บางเรื่องอาจถูกแปลมากจากภาษาอื่น เป็นเหตุการณ์จริง หรืออิงความเป็นจริง ชวนน่าติดตามด้วยบทสนทนา และบรรยายเหตุการณ์จนเกิดมโนภาพแก่ผู้อ่าน
ซึ่งนอกจากการ “อ่านนิยาย” จะเป็นการอ่านเพื่อความบันเทิงแล้ว ยังให้คุณค่าต่อทักษะทางอารมณ์ หรือ EQ ด้วย มาดูคุณประโยชน์ของการอ่านนิยายที่มีผลต่อพัฒนาการด้านอารมณ์ของเราในโลกแห่งความเป็นจริงสนับสนุนโดยการศึกษาวิจัยด้านวิทยาศาสตร์กัน
“นิยาย” สร้างทักษะในการเข้าใจผู้อื่น
การฝึกที่จะคิดในมุมมองของผู้อื่นโดยนึกว่าถ้าเป็นตัวคุณเองนั้น เรื่องแต่งหรือนิยาย เป็นหนึ่งในสื่อกลางการฝึกหัดจิตใจได้อย่างดี โดย Reymond Mar นักจิตวิทยา ได้สแกนผล MRI ผู้ร่วมทดสอบ 86 คน พบว่าการอ่านนิยายช่วยกระตุ้นให้เกิดกิจกรรมในสมองส่วนที่มีหน้าที่ทำความเข้าใจหรือตีความทีท่า อารมณ์และความคิดของผู้อื่น หรือคิดในมุมของผู้อื่น ซึ่ง Mar เรียกความสามารถในการเชื่อมโยงพฤติกรรมและความตั้งใจของผู้อื่นว่า ทฤษฎีจิต (Theory of Mind) และนิยายช่วยสร้างโอกาสให้สมองได้ใช้งานพื้นที่ส่วนนี้ผ่านความรู้สึกของตัวละคร การค้นหาแรงจูงใจต่างๆ และติดตามมุมมองของตัวละครที่มีต่อบุคคลอื่นๆ ทั้งมิตร ศัตรู คู่รักหรือครอบครัว นอกจากนี้ ในระหว่างอ่านนิยาย สมองยังมีปฏิกิริยาเช่นเดียวกับการได้อยู่ในสถานการณ์จริงด้วย
“นิยาย” ฝึกทักษะทางสังคม
ชีวิตมีความซับซ้อน และหลายๆ ครั้ง ที่ความสัมพันธ์ต่างๆ มีผลลัพธ์ไม่เป็นไปอย่างที่คาดหวัง นิยายก็เช่นกันล้วนเป็นภาพสะท้อนจากชีวิตที่เกิดขึ้นจริง โดย Dr.Keith Oatley จาก Toronto University ได้เปรียบนิยายว่าเป็นโลกที่จำลองที่จะเกิดในสมองผู้อ่าน เช่นเดียวกับแบบจำลองทางคอมพิวเตอร์ ที่ช่วยให้เราเข้าใจสังคมที่ซับซ้อน เปิดมุมมองต่อสถานการณ์ใหม่ๆ และคิดหาทางออกต่างๆ ได้ดียิ่งขึ้น
“นิยาย” ช่วยเปิดรับความแตกต่าง
ใครจะคิดว่าเรื่องแต่งที่เต็มไปด้วยจินตนาการเหนือจริงอย่าง Harry Potter จะมีคุณค่าต่อผู้อ่านยิ่งกว่าการกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ เปิดขอบเขตจินตนาการ และความเพลิดเพลินในโลกแห่งเวทมนตร์ โดย Journal of Applied Social Psychology ได้ตีพิมพ์ถึงการวิจัยที่พบว่าซีรีส์ Harry Potter มีส่วนช่วยให้เยาวชนเปลี่ยนความคิดต่อกลุ่มชนที่แตกต่าง ไม่ว่าจะเป็นด้านศาสนา สีผิว หรือเพศ ด้วยการที่ผู้อ่านเอาใจช่วยกลุ่ม “เลือดสีโคลน” ในอีเวนต์ต่างๆ ตลอดเวลานั้น เป็นการละลายพฤติกรรมได้อย่างดี
นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอและงานศึกษาที่พบว่า นวนิยายเช่นงานเขียนแนวไซไฟและแฟนตาซีเป็นหนึ่งในตัวช่วยสำคัญที่เราสามารถใช้รับมือ ทำความเข้าใจโรคและโลกใบนี้ เป็นสิ่งที่นอกจากเราจะหลีกหนีจากโลกแห่งความจริงแล้ว โลกเหนือจริงอาจกลับช่วยให้เราเข้าใจความซับซ้อนยอกย้อนของโลกได้ดีขึ้น
ในระดับผู้อ่านก็มีงานศึกษาในทางจิตวิทยาเป็นงานวิจัยตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 2018 พบว่าการอ่านงานไซไฟและแฟนตาซีซึ่งฮิตในหมู่วัยรุ่นนั้น มีส่วนช่วยส่งเสริมความสนใจและการรับรู้ ส่งเสริมความสามารถและทักษะในการอ่าน – การทำความเข้าใจ ทั้งยังช่วยส่งเสริมความรู้ความเข้าใจและความเปิดกว้างเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ต่อไปได้อีกด้วย อย่างเช่น การที่เราอ่านเรื่องที่ว่าด้วยเรื่องรูหนอน เคมี หรือการตัดแต่งพันธุกรรม จะทำให้ภาพโลกอนาคตดูใกล้โลกปัจจุบันมากขึ้น ทำให้ผู้อ่านเข้าใจทั้งบรรยากาศ ศัพท์แสลง กลไกทางชีววิทยา การระบาดได้ง่ายขึ้น ไม่กลัวที่จะทำความเข้าใจ
คุณประโยชน์ที่กล่าวมาล้วนยอดเยี่ยม แต่คุณค่าอีกอย่างหนึ่งที่แน่นอนที่สุดของการอ่านเรื่องแต่งที่ผู้อ่านจะได้รับในทันที นั่นก็คือ ความผ่อนคลาย ความเพลิดเพลิน ความสุข ฝึกสมาธิ ฝึกการวิเคราะห์ และความรู้สึกเหมือนไม่ได้อยู่ตัวคนเดียวในโลกที่วุ่นวายใบนี้
หากใครกำลังรู้สึกเบื่อ หรืออยากเติมพลังดีๆ เปลี่ยนมุมมองให้กับชีวิตลองเปลี่ยนกิจกรรมยามว่างมาเป็น “อ่านนิยาย” คุณอาจพบคำตอบบางอย่างที่กำลังตามหา ได้ทบทวนเรื่องราวในชีวิต เห็นเรื่องต่างๆ ที่เกิดขึ้นในมุมมองที่หลากหลายมากกว่าเดิม
“นิยาย” ตัวหนังสือถักทอร้อยเรียงเรื่องราว ให้เป็นมากกว่าตัวหนังสือ และให้มากกว่าความบันเทิง
อ้างอิงจาก :
https://www.prachachat.net/public-relations/news-489361
https://thematter.co/social/scifi_and_fantasy-help-cope-with-covid-crisis/113328
https://guru.sanook.com/23180/
https://www.stou.ac.th/study/sumrit/2-59(500)/page1-2-59(500).html
1 comment
Lovely content